چای سبز: گیاهشناسی، خواص و توصیه‌های قبل از مصرف

چای سبز سرشار از آنتی‌اکسیدان‌ها است که ممکن است فواید سلامتی مثل بهبود عملکرد مغز، کاهش چربی بدن، محافظت در برابر ابتلا به سرطان و کاهش خطر ابتلا به بیماری قلبی را به همراه داشته باشد. حتی ممکن است مزایای سلامتی بالقوه بیشتری هم داشته باشد؛ از جمله:

1- حاوی مواد موثره‌ی سلامت‌بخش است: چای سبز سرشار از ترکیبات پُلی‌فنولی ازجمله کاتچینی به نام اِپی‌گالوگاتچین‌گالات (EGCG) است که خاصیت آنتی‌اکسیدانی دارند. این آنتی‌اکسیدان‌ها می‌توانند اثرات مفید بسیاری برای سلامتی ما داشته باشند.

2- عملکرد مغز را بهبود می‌دهد: مقدار کافئین در چای سبز کمتر از قهوه است اما همین مقدار کافئین در چای سبز هم اثرات خود را برجای می‌گذارد. چای سبز حاوی آمینو اسید اِل- تیانین هم است. ال- تیانین و کافئین هر دو باعث بهبود عملکرد مغز می‌شوند و وجود این دو ترکیب در چای سبز باعث تقویت اثر یکدیگر می‌شود.

3- چربی‌سوزی را افزایش می‌دهد: در بسیاری از مکمل‌های چربی‌سوز چای سبز یکی از ترکیبات تشکیل‌دهنده آنها است. برخی مطالعات ثابت کردند که چای سبز می‌تواند در مدت زمان کوتاهی میزان سوخت و ساز (متابولیسم) بدن را بالا ببرد و چربی‌سوزی را افزایش دهد. همچنین کافئین می‌تواند اسیدهای چرب را از درون بافت‌ چربی حرکت دهد و آنها را برای استفاده به عنوان منبع انرژی دردسترس بدن قرار دهد.

4- خطر ابتلا به برخی سرطان‌ها را کاهش می‌دهد: چای سبز آنتی‌اکسیدان‌های قوی دارد که می‌توانند از بدن ما در برابر سرطان محافظت کنند. مطالعات بسیاری ثابت کردند افرادی که به طور منظم چای سبز می‌نوشند کمتر در معرض ابتلا به انواع مختلف سرطان هستند.

5- از پیری مغز جلوگیری می‌کند: چای سبز نه تنها می‌تواند عملکرد مغز را در کوتاه مدت بهتر کند، بلکه می‌تواند با افزایش سن از مغز محافظت کند و خطر برخی بیماری‌ها مثل آلزایمر و پارکینسون در افراد مسن را کاهش دهد.

6- بوی بد دهان را رفع می‌کند: کاتچین‌های موجود در چای سبز می‌توانند از رشد باکتری‌ها در دهان جلوگیری کنند و از این طریق بوی بد دهان را کاهش دهند.

7- به جلوگیری از ابتلا به دیابت نوع 2 کمک می‌کند: برخی مطالعات ثابت کردند که چای سبز می‌تواند باعث کاهش جزئی در میزان قند خون شود. چای سبز می‌تواند خطر ابتلا به دیابت نوع 2 را هم کم کند.

8- به جلوگیری از ابتلا به بیماری قلبی - عروقی کمک می‌کند: چای سبز می‌تواند مقدار کلسترول کل (تام) و کلسترول بد (LDL) خون را پایین آورد و همچنین از اکسید شدن LDL که می‌تواند باعث بیماری قلبی شود، جلوگیری کند. مطالعات هم ثابت کردند که نوشیدن چای سبز باعث کاهش خطر ابتلا به بیماری قلبی - عروقی می‌شود.

9- به کاهش وزن کمک می‌کند: با توجه به اینکه چای سبز می‌تواند در کوتاه مدت میزان سوخت و ساز (متابولیسم) بدن را افزایش دهد، پس منطقی است که می‌تواند به کاهش وزن هم کمک کند. برخی مطالعات هم ثابت کردند که چای سبز می‌تواند به کاهش چربی بدن به‌ویژه چربی ناحیه شکمی کمک کند و میزان کاهش وزن را افزایش دهد.

10- می‌تواند به افزایش طول عمر ما کمک کند: مطالعات ثابت کردند افرادی که چای سبز می‌نوشند نسبت به افرادی که چای سبز نمی‌نوشند، عمر طولانی‌تری دارند.

برای اینکه حس بهتری داشته باشیم و خطر ابتلا به بیماری‌های مزمن را کاهش دهیم، می‌توانیم مصرف منظم چای سبز را در سبک زندگی خود وارد کنیم.

برای افراد بزرگسال: بسته به کیفیت چای، به طور کلی نوشیدن روزانه 3 تا 5 فنجان (720 تا 1200 میلی‌لیتر) چای سبز حداقل 180 میلی‌گرم کاتچین و 60 میلی‌گرم تیانین برای بدن ما فراهم می‌کند.

1- بهترین زمان نوشیدن چای سبز: چای سبز انتخابی عالی برای یک نوشیدنی صبحگاهی است. این چای به اندازه کافی کافئین دارد تا بتواند انرژی صبحگاهی شما را تأمین کند.

2- بهترین زمان نوشیدن چای سبز برای کاهش وزن: اگر هدف شما از نوشیدن چای سبز کاهش وزن و لاغری است، بهترین زمان، نوشیدن 1 تا 2 فنجان چای سبز قبل از تمرین و ورزش است. مطالعات ثابت کردند که مصرف اِپی‌گالوگاتچین‌گالات (EGCG) همراه با کافئین، 90 دقیقه قبل از ورزش میزان اکسیداسیون چربی را در طول ورزش افزایش می‌دهد.

همچنین نوشیدن چای سبز قبل از غذا به کاهش گرسنگی کمک ‌می‌کند.

3- بهترین زمان نوشیدن چای سبز برای افزایش سوخت و ساز (متابولیسم) بدن: چای سبز می‌تواند به هضم غذا و افزایش متابولیسم کمک کند. بهترین زمان مصرف می‌تواند قبل یا 30 تا 60 دقیقه بعد از وعده غذایی باشد.

4- بهترین زمان نوشیدن چای سبز هنگام ورزش: یک فنجان چای سبز قبل و بعد از تمرین و ورزش فواید خاص خود را دارد! نوشیدن چای سبز قبل از ورزش به کاهش وزن و لاغری، افزایش استقامت بدنی و تمرکز کمک می‌کند. نوشیدن چای سبز پس از ورزش باعث تجدید قوا و رفع خستگی، بازسازی و احیای مجدد بدن شما خواهد شد.

5- بهترین زمان نوشیدن چای سبز برای درخشندگی پوست: هر فنجان چای سبزی که در طول روز می‌نوشید برای درخشندگی و محافظت از پوستتان مفید است. چای سبز علاوه بر هیدراته نگه داشتن بدن، خاصیت ضدالتهابی هم دارد پس می‌تواند به بهبود پیری ناشی از نور آفتاب، خطوط ریز و چین و چروک‌ها، حلقه‌های سیاه زیر چشم و کاهش سبوم و پاکسازی پوست کمک کند. بنابراین می‌توانید با برگ‌های چای سبز هفته‌ای یک مرتبه صورت خود را بخور هم دهید.

نوشیدن چای سبز در این زمان‌ها ممنوع!

- در حالت ناشتا یا با معده خالی

- بلافاصله بعد از غذا

- نزدیک زمان خواب

کافئین یک ترکیب شیمیایی است که به طور طبیعی در برگ‌، دانه و میوه‌ی بیش از 60 گیاه از جمله برگ‌های گیاه چای وجود دارد. مقدار کافئین چای سبز معمولاً نصف مقدار کافئین موجود در قهوه دم شده است و همچنین نسبت به نوشیدنی‌های کافئین‌دار دیگر مثل چای سیاه، نوشیدنی‌های غیرالکلی و انرژی‌زا کافئین کمتری دارد.

مقدار کافئین به میزان زیادی به واریته‌ی گیاه چای، شرایط رشد، روش فرآوری و روش دم‌ گذاشتن آن بستگی دارد. مقدار کافئین در 230 میلی‌لیتر چای سبز بین 30 تا 50 میلی‌گرم و به طور متوسط 38 میلی‌گرم است.

جالب است بدانید، ال - تیانین و کافئین موجود در چای سبز اثر یکدیگر را تقویت می‌کنند. بنابراین، اگرچه با نوشیدن چای سبز حس هیجان و نشاط کمتری نسبت به نوشیدن قهوه در شما ایجاد می‌شود اما نوع آن متفاوت از هیجانی است که با نوشیدن قهوه به شما دست می‌دهد.

ترکیب ال - تیانین و کافئین، هم هوشیاری و هم تمرکز را بهبود می‌دهد. بنابراین هنگام انجام کارهایی که به تفکر زیادی نیاز دارند، چای سبز نوشیدنی بهتری نسبت به قهوه است.

در بسیاری از مکمل‌های چربی‌سوز چای سبز یکی از ترکیبات تشکیل‌دهنده آنها است. برخی مطالعات ثابت کردند که چای سبز می‌تواند در مدت زمان کوتاهی میزان سوخت و ساز (متابولیسم) بدن را بالا ببرد و چربی‌سوزی را افزایش دهد. همچنین کافئین می‌تواند اسیدهای چرب را از درون بافت‌ چربی حرکت دهد و آنها را برای استفاده به عنوان منبع انرژی دردسترس بدن قرار دهد.

با توجه به اینکه چای سبز می‌تواند در کوتاه مدت میزان سوخت و ساز (متابولیسم) بدن را افزایش دهد، پس منطقی است که می‌تواند به کاهش وزن هم کمک کند. برخی مطالعات هم ثابت کردند که چای سبز می‌تواند به کاهش چربی بدن به‌ویژه چربی ناحیه شکمی کمک کند و میزان کاهش وزن را افزایش دهد.