آویشن: گیاهشناسی، خواص و توصیههای قبل از مصرف
نام تجاری گیاه:
Thyme
نام علمی گیاه:
Thymus vulgaris L.
تاریخچه و گیاهشناسی:
آویشن در زمان های قدیم مصرف غذایی و دارویی داشته است. مردم یونان قدیم باور داشتند آویشن منبع قدرت و جرأت است. کلمه ی Thumus در زبان یونانی به معنی جرأت است. گفته می شود آویشن گسترش خود در اروپا را مدیون رومی ها است که از آن برای تمیز کردن اتاق ها و معطر کردن نوشیدنی های خود استفاده می کردند. همچنین باور داشتند افزودن آویشن به آب، به آن انرژی می دهد. این گیاه قرن ها کاربرد غذایی و ضدعفونی کنندگی داشته است.
دانستنی های کشاورزی
خواص آویشن:
خواص آویشن:
مواد موثره و ارزش تغذیه ای آویشن
ترکیب فعال آویشن، روغن اسانسی است که شامل ترکیب اصلی تیمول، و مقدار کمتری کارواکرول ، 1و8- سینئول متیل اتر و آلفاپینن است.
البته فلاونوئیدها (آپی ژنین، لوتئولین و تیمونین) و اسیدهای پلی فنلی (لابیاتیک، رزمارینیک و کافئیک اسیدها) در اثر ضدالتهابی و ضدمیکروبی آویشن نقش دارند.
مصریان قدیم از این گیاه برای مومیایی کردن اجساد استفاده می کردند و یونانیان آن را در حمام ها و معابد به کار می بردند.
در قرون وسطی، اروپاییان آویشن را زیر بالش خود می گذاشتند تا خواب راحت و بدون کابوسی داشته باشند. در همین زمان، زنان به شوالیه ها و جنگجویان، آویشن هدیه می دادند چون باور داشتند این گیاه به آنها قدرت می دهد.
برای تهیه دمنوش آویشن، 1.5تا 2 گرم از گیاه را با آب جوش به مدت 10 دقیقه دمبگذارید و سپس چند مرتبه در روز میل کنید.
* هر 1 قاشق چایخوری سرپر معادل 1.4 گرم گیاه است.
2 ساعت قبل یا بعد از غذا.
عوارض جانبی و واکنش های حساسیت زا
اختلالات خونریزی
آویشن می تواند میزان لخته شدن خون را کاهش دهد و به ویژه در مقادیر زیاد، خطر خون ریزی را افزایش دهد.
شرایط حساس به هورمون مانند سرطان سینه، سرطان رحم، سرطان تخمدان، اندومتریوز یا فیبروئیدهای رحم
آویشن ممکن است در بدن مانند استروژن عمل کند. اگر در شرایطی هستید که بر اثر استروژن وخیم می شود(مثل سرطان سینه)، از مصرف آویشن خودداری کنید.
جراحی
آویشن می تواند پس از عمل جراحی یا در طول آن، از سرعت لخته شدن خون بکاهد، پس دو هفته قبل از جراحی، مصرف آن را متوقف کنید.
حساسیت به مرزنجوش و سایر گیاهان مشابه
افرادی که نسبت به مرزنجوش یا گونه های دیگر خانواده ی نعناییان حساسیت دارند، ممکن است به آویشن نیز حساسیت نشان دهند.
واکنش های حساسیت زا
به طور کلی، هر فرد ممکن است نسبت به گیاهان و ادویه های خاصی حساسیت داشته باشد که این حساسیت باید در درجه اول توسط خود فرد و در درجه دوم توسط پزشک تشخیص داده شود. البته این واکنشهای آلرژیک عوارض جانبی مزمن یا حاد ایجاد نمیکنند و بعد از شناسایی گیاه حساسیتزا و قطع مصرف آن، عوارض ناشی از آلرژی برطرف خواهد شد.
هیچ شرکت یا هیچ محصولی نمیتواند از واکنش های آلرژیک بدن های مختلف از پیش آگاهی داشته باشد. ناسازگاری بدن با یک یا چند گیاه خاص هر چند به ندرت پیش میآید اما به هر حال ممکن است مصرف کنندگانی با آن مواجه شوند.
تداخل دارویی
مصرف آویشن می تواند با داروهایی که لخته شدن خون را کند می کنند تداخل داشته باشد. این گیاه، ممکن است از میزان لخته شدن خون بکاهد و مصرف آن همراه با این گونه داروها می تواند احتمال کبودی و خونریزی را افزایش دهد. برخی از این داروها عبارتند از: آسپرین، دیکلوفناک، ایبوپروفن، ناپروکسن و وارفارین.
کاربرد در طب قدیم
آویشن اسپاسم دستگاه تنفسی را برطرف می کند، خلط آور و آنتی باکتریال است و برای بهبود سرفه و برونشیت مفید است. تجربیات گزارش شده نشان می دهند که آویشن بهبود آسم، لارنژیت، گاستریت مزمن و سوء هاضمه به کار می رود.
برخی سوالات متداول درباره آویشن
گیاهانِ با نام متداول آویشن، گیاهانی دارویی و معطر با طبع گرم و خشک هستند؛ سه جنس در خانواده نعناعیان به آویشن معروفاند:
1- جنس Zateria: گونه معروف آن Z. multiflora (آویشن شیرازی یا برگ پهن، صعتر یا زعتر) است.
2- جنس Thymus: در ایران، 15 گونه از این جنس وجود دارد. گونه معروف آن T. vulgaris (آویشن باغی یا اروپایی یا صعتر رسمی) است.
سایر گونه های این جنس عبارتند از:
- کهلیک اوتی (Thymus kotschyanus Boiss. & Hohen)
- آویشن واقعی (Thymus serpyllum)
- پنج گونهی آویشن دنایی (Thymus daenensis)، لرستانی (Thymus lancifolius)، تالشی (Thymus trautvetteri)، کرمانی (Thymus carmanicus) و ایرانی (Thymus persicus) که انحصاری ایران هستند.
3- جنس Ziziphora: گونه معروف آن Ziziphora clinopodioides Lam. ssp Kurdica Rech. F. (آویشن برگ باریک) است که شباهت زیادی به آویشن باغی دارد.
تمامی گیاهان آویشن دارای خواص سلامتی هستند و در صنایع داروسازی، غذایی و آرایشی و بهداشتی استفاده میشوند.
آژانس نظارتی مکملهای دارویی آلمان (کمیسیون E) استفاده از آویشن را برای سرفه و برونشیت تأیید کرده است. در مواقع گلو درد و سرفه ناشی از سرماخوردگی، نوشیدن چند فنجان دمنوش التیامبخش آویشن را امتحان کنید!
آویشن گیاهی خلطآور و ضدعفونیکننده طبیعی است که به دفع خلط کمک میکند و در نتیجه برای رفع عفونت مجرای تنفسی (بینی، گلو و ریه)، گرفتگی بینی و تسکین سرفه مفید است.
برای این منظور از دمنوش آویشن استفاده کنید. بهتر است به دمنوش خود مقدار کمی آبلیمو هم اضافه کنید تا خاصیت ضدعفونیکنندگی آن بیشتر شود. در واقع میتوانید با دمنوش آویشن ریههایتان را سمزدایی کنید!
برای تسکین گلودرد و ورم لوزهها، دمنوش آویشن را غرغره کنید.
برای پاکسازی سینوسها و بهبود علائم از بخور آویشن استفاده کنید.
آویشن برای تقویت سیستم ایمنی بدن جهت رفع سرماخوردگی و آنفولانزا و سایر عفونتهای ویروسی استفاده میشود؛ تیمول (ماده موثره موجود در آویشن) خاصیت ضدباکتری و ضدعفونیکننده قوی دارد.
میتوانید به دمنوش آویشن مقداری عسل اضافه و دمنوش آویشن عسل را امتحان کنید. عسل نه تنها طعم بهتری به دمنوش میدهد بلکه به تسکین گلو درد کمک میکند و سرشار از فایده است.
آویشن آرامبخش طبیعی است و اثرات مطلوب روی سیستم عصبی و مغز ایجاد میکند؛ زیرا برگهای این گیاه حاوی تیمول و کارواکرول است. این دو ترکیب باعث کاهش اضطراب و استرس میشوند و اثر آرامبخشی دارند.
بنابراین، با مصرف منظم آویشن در رژیم غذایی (به صورت دمنوش یا ادویه)، میتوانید به بهبود خلقوخو و آرامش ذهن خود کمک کنید!
آویشن حاوی ترکیباتی است که عملکرد ضداسپاسم دارند. پس نوشیدن دمنوش آویشن به رفع گرفتگی عضلات و دلپیچه ناشی از قاعدگی کمک میکند.
از دیگر فواید نوشیدن دمنوش آویشن در دوران قاعدگی، کاهش شدت درد قاعدگی و کمک به بهبود نوسانات خلقی ایجاد شده در این دوران است.
آویشن میتواند خطر ابتلا به سرطان سینه را هم کاهش دهد؛ طبق نتایج مطالعات علمی بر روی سلولهای سرطان سینه در شرایط آزمایشگاهی، روغن اسانسی آویشن میتواند باعث از بین رفتن این سلولها شود. بنابراین با مصرف دمنوش یا ادویه آویشن میتوانید احتمال ابتلا به سرطان سینه را کاهش دهید.
التهاب در واقع واکنش طبیعی اندامهای بدن برای دفاع و محافظت در برابر میکروبهای بیماریزا و آسیبهای وارد شده به سلولها است.
از گیاه آویشن و عصارههای حاصل از آن برای درمان بیماریهای ناشی از التهاب در طب سنتی کشورهای مختلف استفاده میشود. مطالعات علمی مختلف هم خواص ضدالتهابی روغن اسانسی و دو ترکیب تیمول و کارواکرول موجود در این گیاه دارویی را کشف کردهاند؛ به عنوان مثال نتایج یک مطالعه نشان داد که تیمول به دلیل اثرات ضدالتهابی که دارد باعث بهبود آرتریت روماتوئید (روماتیسم مفصلی) میشود.
در برخی از تکنیکهای طب سنتی از دمنوش آویشن برای القای زایمان استفاده میکنند. بنابراین، زنان باردار به دلیل افزایش خطر سقط جنین نباید دمنوش آویشن بنوشند.
برای استفاده از دمنوشهای گیاهی در دوران بارداری حتماً با پزشک خود مشورت کنید.
در شرایط زیر آویشن را با احتیاط مصرف کنید:
ابتلا به کمکاری یا پرکاری تیروئید،
ابتلا به اختلالات خونریزی و یا مصرف داروهایی که لخته شدن خون را آهسته میکنند،
ابتلا به بیماریهایی که در اثر مواجه با هورمون استروژن بدتر میشوند مثل سرطان سینه، سرطان رحم و سرطان تخمدان،
حساسیت به مرزنجوش و گونههای دیگر خانوادهی نعناییان،
افرادی که قرار است در آینده نزدیک تحت عمل جراحی قرار بگیرند.
1- بهبود عملکرد معده و رفع یبوست: آویشن در طب سنتی برای درمان مشکلات معده و روده استفاده میشود. تحقیقات نشان میدهد که آویشن به بهبود یبوست و تسریع تخلیه معده کمک میکند. این اثرات به ترکیباتی مانند رزمارینیک اسید، کوئینیک اسید، لوتئولین-7-o-گلوکوزید، پروتوکاتچوئیک اسید و ترانس سینامیک اسید نسبت داده شده است.
2- بهبود عملکرد کبد: اگر سطح آنزیمهای کبدی مانند ALT، AST و ALP در خون، ممکن است نشانه مشکل در کبد باشد. مطالعات نشان دادهاند که آویشن سطح این آنزیمها را متعادل نگه میدارد و از تغییرات در بافت کبد جلوگیری میکند.
3- بهبود عملکرد کلیهها: افزایش اسید اوریک و کراتینین در خون میتواند نشاندهنده عملکرد نادرست کلیهها باشد. تحقیقات نشان دادهاند که آویشن علاوه بر بهبود آسیبهای بافت کلیه، مقدار اوره و کراتینین خون را به طور قابل توجهی کاهش میدهد.
4- سم زدای طبیعی بدن: مصرف زیاد الکل اثرات مضر زیادی بر بدن، بهخصوص کبد و مغز دارد. آویشن میتواند تغییرات مضر در بافتهای کبد و مغز را بهبود دهد و دارای خواص سمزدایی و آنتیاکسیدانی است. بنابراین، استفاده از آن برای جلوگیری از مسمومیت با الکل توصیه میشود.
- Salmalian, H., Saghebi, R., Moghadamnia, A. A., Bijani, A., Faramarzi, M., Amiri, F. N., ... & Bekhradi, R. (2014). Comparative effect of Thymus vulgaris and ibuprofen on primary dysmenorrhea: A triple-blind clinical study. Caspian journal of internal medicine, 5(2), 82 Retrieved from https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3992233/
- Kensara, O., A. ElSawy, N., G. El-Shemi, A., and A. Header, E. (2013). Thymus vulgaris Supplementation Attenuates Blood Pressure and Aorta Damage in Hypertensive Rats. Journal of Medicinal Plants Research, 7(11), 669-676. Retrieved from http://www.academicjournals.org/journal/JMPR/article-full-text-pdf/4898F7B21503
- Grieve, M. Thyme, Garden. Otanical.com, A Modern Herbal. Retrieved from http://www.botanical.com/botanical/mgmh/t/thygar16.html
- SARAO, C. (2013, Oct 21). What Are the Health Benefits of Thyme Tea?. LIVESTRONG.COM. Retrieved from http://www.livestrong.com/article/258910-what-are-the-health-benefits-of-thyme-tea
- Singh Bhandari, S., & Prasad Kabra, M. (2014). To Evaluate Anti-Anxiety Activity of Thymol. Journal of Acute Disease, 3(2), 136-140. Retrieved from http://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S2221618914600305
- Sertel, S., Eichhorn, T., K. Plinkert, P., & Efferth, T. (2011). Cytotoxicity of Thymus vulgaris Essential Oil Towards Human Oral Cavity Squamous Cell Carcinoma.
Anticancer Research, 31(1), 81-87. Retrieved from http://ar.iiarjournals.org/content/31/1/81.long - Summerly, J. (2017, August 21). 20 Health Benefits of Thyme Oil. HEALTH IMPACT NEWS. Retrieved from https://healthimpactnews.com/2015/20-health-benefits-of-thyme-oil
- Komaki, A., Hoseini, F., Shahidi, S., & Baharlouei, N. (2016). Study of the Effect of Extract of Thymus vulgaris on Anxiety in Male Rats. Journal of Traditional and Complementary Medicine, 6(3), 257–261. Retrieved from https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4936652
- Jafarian Dehkordi, M., Soleyman Dehkordi, H., Iranpour Mobarakeh, H., Khamesipour, F., & Hamedi, B. (2014). Assessing the Effect of the Thyme (Thyme vulgaris L.) Essence on Some Biochemical Factors in Rat's Blood Serum. International Journal of Life Sciences, 8(3), 15-18. Retrieved from https://www.researchgate.net/publication/263305429_Assessing_the_effect_of_the_thyme_Thyme_vulgaris_L_essence_on_some_biochemical_factors_in_rat's_blood_serum
- Basch, E., Ulbricht, C., Hammerness, P., Bevins, A., & Sollars, D. (2004). Thyme (Thymus vulgaris L.), Thymol. Journal of Herbal Pharmacotherapy, 4(1), 49-67. Retrieved from https://www.researchgate.net/publication/8436790_Thyme_Thymus_vulgaris_L_Thymol
- Thomson PDR Staff (Ed.). (2004). PDR for herbal medicines. Physician's Desk Reference (PDR).
- http://www.softschools.com/facts/plants/thyme_facts/668/
- http://www.webmd.com/vitamins-supplements/ingredientmono-823-thyme.aspx?activeingredientid=823&activeingredientname=thyme
- http://puniss.persianblog.ir/post/102
هشتگ
منابع
- Salmalian, H., Saghebi, R., Moghadamnia, A. A., Bijani, A., Faramarzi, M., Amiri, F. N., ... & Bekhradi, R. (2014). Comparative effect of Thymus vulgaris and ibuprofen on primary dysmenorrhea: A triple-blind clinical study. Caspian journal of internal medicine, 5(2), 82 Retrieved from https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3992233/
- Kensara, O., A. ElSawy, N., G. El-Shemi, A., and A. Header, E. (2013). Thymus vulgaris Supplementation Attenuates Blood Pressure and Aorta Damage in Hypertensive Rats. Journal of Medicinal Plants Research, 7(11), 669-676. Retrieved from http://www.academicjournals.org/journal/JMPR/article-full-text-pdf/4898F7B21503
- Grieve, M. Thyme, Garden. Otanical.com, A Modern Herbal. Retrieved from http://www.botanical.com/botanical/mgmh/t/thygar16.html
- SARAO, C. (2013, Oct 21). What Are the Health Benefits of Thyme Tea?. LIVESTRONG.COM. Retrieved from http://www.livestrong.com/article/258910-what-are-the-health-benefits-of-thyme-tea
- Singh Bhandari, S., & Prasad Kabra, M. (2014). To Evaluate Anti-Anxiety Activity of Thymol. Journal of Acute Disease, 3(2), 136-140. Retrieved from http://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S2221618914600305
- Sertel, S., Eichhorn, T., K. Plinkert, P., & Efferth, T. (2011). Cytotoxicity of Thymus vulgaris Essential Oil Towards Human Oral Cavity Squamous Cell Carcinoma.
Anticancer Research, 31(1), 81-87. Retrieved from http://ar.iiarjournals.org/content/31/1/81.long - Summerly, J. (2017, August 21). 20 Health Benefits of Thyme Oil. HEALTH IMPACT NEWS. Retrieved from https://healthimpactnews.com/2015/20-health-benefits-of-thyme-oil
- Komaki, A., Hoseini, F., Shahidi, S., & Baharlouei, N. (2016). Study of the Effect of Extract of Thymus vulgaris on Anxiety in Male Rats. Journal of Traditional and Complementary Medicine, 6(3), 257–261. Retrieved from https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4936652
- Jafarian Dehkordi, M., Soleyman Dehkordi, H., Iranpour Mobarakeh, H., Khamesipour, F., & Hamedi, B. (2014). Assessing the Effect of the Thyme (Thyme vulgaris L.) Essence on Some Biochemical Factors in Rat's Blood Serum. International Journal of Life Sciences, 8(3), 15-18. Retrieved from https://www.researchgate.net/publication/263305429_Assessing_the_effect_of_the_thyme_Thyme_vulgaris_L_essence_on_some_biochemical_factors_in_rat's_blood_serum
- Basch, E., Ulbricht, C., Hammerness, P., Bevins, A., & Sollars, D. (2004). Thyme (Thymus vulgaris L.), Thymol. Journal of Herbal Pharmacotherapy, 4(1), 49-67. Retrieved from https://www.researchgate.net/publication/8436790_Thyme_Thymus_vulgaris_L_Thymol
- Thomson PDR Staff (Ed.). (2004). PDR for herbal medicines. Physician's Desk Reference (PDR).
- http://www.softschools.com/facts/plants/thyme_facts/668/
- http://www.webmd.com/vitamins-supplements/ingredientmono-823-thyme.aspx?activeingredientid=823&activeingredientname=thyme
- http://puniss.persianblog.ir/post/102