شیرین بیان: گیاهشناسی، خواص و توصیه‌های قبل از مصرف

نام تجاری گیاه:

Licorice

نام علمی گیاه:

Glycyrrhiza glabra L.

تاریخچه و گیاهشناسی:

شیرین بیان گیاهی چندساله، علفی، با ارتفاع یک متر و متعلق به خانواده باقلائیان است. بیش از 4000 سال است که در سراسر دنیا، از ریشه آن به عنوان دارو و طعم دهنده در صنایع مختلف استفاده می کنند. کاربردهای دارویی شیرین بیان در متونی مانند گیاه‌نامه آشوری (Assyrian Herbal) (2000 سال قبل از میلاد مسیح) و متون پزشکی پاپیروس اِبرس (Ebers Papyrus) (1600 سال قبل از میلاد مسیح) ثبت شده است.

شیرین بیان بومی نواحی مدیترانه ای، مناطق مرکزی تا جنوبی روسیه و آسیای صغیر تا ایران است. ⁽¹⁾ در حال حاضر، گونه های مختلف آن را در مقیاس تجاری در اسپانیا، ایتالیا، فرانسه، یونان، هند، ایران، عراق، ترکیه، ترکمنستان، ازبکستان، سوریه، افغانستان، آذربایجان، چین و تا حدی هم در انگلستان و ایالات متحده پرورش می دهند. ⁽²⁾

نام آن (Glycyrrhiza glabra) از واژه های یونانی glykys به معنی «شیرین» و rhiza به معنی «ریشه» گرفته شده، glabra نیز به پوسته های صاف آن اشاره دارد و از واژه لاتین glaber به معنای «بدون کرک یا صاف» گرفته شده است.

شیرین بیان نزدیک رودخانه یا نهر در خاک حاصلخیز، رسی یا ماسه ای، جایی که آب کافی برای رشد و نمو گیاه در دسترس است، می روید. ⁽³⁾

این گیاه در آب و هوای نیمه گرمسیری و کاملاً آفتابی به خوبی رشد می کند و 2-3 سال پس از کاشت، در فصل پاییز برداشت می شود. ⁽⁴⁾از 9 تا 17 برگچه و برگ های پرمانند به طول 7 تا 15 سانتی متر تشکیل شده و گل های آبی کمرنگ مایل به سفید تا بنفش ارغوانی، با طول 0.8 تا 1.2 سانتی متر دارد.

میوه های 2-3 سانتی متری آن غلاف هایی دوکی شکل دارند که هر یک حاوی چندین دانه با ریشه های استولن زا (نوعی ساقه گیاهی افقی خزنده) هستند. ⁽³⁾

ریشه شیرین بیان زرد روشن، و پوسته روی ریشه مایل به قرمز تیره است. ⁽²⁾ ریزوم ها و ریشه ها مهم ترین بخش های دارویی شیرین بیان هستند.

دانستنی های کشاورزی

گیاهشناسی و نحوه زراعت (کاشت، داشت، برداشت) شیرین بیان

خواص شیرین بیان:

تنظیم چربی خون

تجویز عصاره شیرین بیان به افرادی با سطح نرمال لیپید خون، می تواند اکسیداسیون کلسترول بد (LDL) را مهار کند.

در سال 2002، محققین اثر ضدآتروژنیک عصاره ریشه شیرین بیان در بیماران مبتلا به کلسترول خون نسبتاً بالا را بررسی کردند.⁽⁵⁾ (آتروژنزیس یعنی تشکیل توده چربی یا لیپید غیرطبیعی در دیواره های شریانی. ⁽⁶⁾)

در این مطالعه، بیماران به مدت یک ماه مکمل عصاره ریشه شیرین بیان (0.1 گرم در روز) و پس از آن، یک ماه دارونما مصرف کردند. نتایج نشان داد که مصرف مکمل شیرین بیان:

1) حساسیت پلاسمای بیماران نسبت به اکسیداسیون را تا 19 درصد کاهش داد.

2) مقاومت کلسترول LDL پلاسما را نسبت به سه تغییر عمده آتروژنیک افزایش داد؛ این سه تغییر عبارت بودند از: اکسیداسیون (حدود 55 درصد)، تجمع (حدود 28 درصد) و احتباس (حدود 25 درصد).

3) کلسترول پلاسما را حدود 5 درصد کاهش داد. دلیل آن، کاهش 9 درصدی کلسترول LDL بود.

4) تری‌آسیل‌گلیسرول پلاسما را حدود 14 درصد کاهش داد.

پس از یک ماه مصرف دارونما، این پارامترها به مقادیر پایه (میزان اندازه گیری شده در ابتدای مطالعه) برگشت.

می توان نتیجه گرفت که مصرف عصاره ریشه شیرین بیان توسط بیماران مبتلا به کلسترول خون بالا، ممکن است به عنوان یک ماده مغذی هیپوکلسترولمیک ملایم (کاهش دهنده کلسترول خون) و یک عامل آنتی اکسیدانی قوی عمل کند و در نتیجه، با بیماری قلبی - عروقی مقابله کند. ⁽⁵⁾

همچنین، نتیجه مطالعه دیگری نشان داد که تجویز خوراکی عصاره ریشه شیرین بیان به حیوانات به مدت یک ماه در سه دوز 0.2، 0.7 و 1 میلی گرم/میلی لیتر در روز، غلظت کلسترول کل و تری‌گلیسرید را به طور قابل توجهی کاهش و غلظت کلسترول خوب (HDL) را به طور قابل توجهی افزایش داد.

کاهش قابل توجه کلسترول LDL پلاسما می تواند به ساپونین ریشه شیرین بیان مرتبط باشد. ساپونین میزان گیرنده کلسترول LDL کبدی و در نتیجه، جذب کبدی کلسترول LDL را افزایش می دهد و به کاتابولیسم کلسترول LDL به اسید صفراوی کمک می کند. ساپونین از طریق مهار فعالیت آنزیم لیپاز پانکراس، تری گلیسرید را کاهش می دهد.

علاوه بر این، کاهش سطح کلسترول VLDL در گروه تحت درمان نیز می تواند به طور مستقیم با کاهش سطح تری گلیسرید مرتبط باشد چون ثابت شده که ذرات کلسترول VLDL ناقل های اصلی تری گلیسرید در پلاسما هستند.

بنابراین، کاهش همزمان تری گلیسرید و کلسترول VLDL در گروه تحت درمان، هم نشان دهنده اثر احتمالی ساپونین و هم نشان دهنده اثر فیتواسترول ریشه شیرین بیان بر متابولیسم تری گلیسرید از طریق کاهش جذب کلسترول موجود در رژیم غذایی است. ⁽⁷⁾

بیشتر بدانید

تسریع کاهش وزن

در سال 2003، یک مطالعه مقدماتی روی 15 فرد با وزن نرمال (7 مرد 22 تا 26 ساله و 8 زن 21 تا 26 ساله) انجام شد. آنها به مدت 2 ماه، هر روز 3.5 گرم فرآورده تجاری شیرین بیان حاوی گلیسیریتینیک اسید مصرف می کردند.

در این مطالعه، توده چربی بدن در مردان 1.2 درصد و در زنان 2.8 درصد کاهش یافت. ⁽⁸⁾شاخص توده بدنی (BMI) آنها تغییر نکرد. ⁽⁹⁾به گفته محققین، این اثر مثبت شیرین بیان ممکن است به دلیل مزه قوی آن باشد که می تواند مصرف غذا و اشتها را کاهش دهد.

با این وجود، نتایج یک کارآزمایی بالینی دیگر اثر ضدچاقی شیرین بیان را نشان نداد. در این مطالعه، گزارش شد که پس از 8 هفته، عصاره آبی شیرین بیان (دوز 2 گرم/روز)، نه تنها شاخص توده بدنی (BMI) بیماران مبتلا به بیماری کبد چرب غیرالکلی را کاهش نداد، بلکه تغییری در سایر شاخص ها مثل توده چربی بدن نیز مشاهده نشد.

مغایرت یافته های این دو مطالعه ممکن است به عوامل زیر مرتبط باشد: تفاوت در خصوصیات افراد، روش مطالعه، دوز مصرف و نوع مکمل شیرین بیان، سابقه بیماری، دریافت غذایی روزانه، میزان فعالیت بدنی، مدت زمان مصرف مکمل شیرین بیان و ژنوتیپ افراد. ⁽¹⁰⁾

بیشتر بدانید

تنظیم قند خون

عدم تولید انسولین کافی توسط پانکراس یا عدم واکنش صحیح سلول های بدن به انسولین تولید شده، دلایل ابتلا به دیابت شیرین (DM) یا به بیان ساده «دیابت» هستند. در دیابت نوع 1 باید انسولین تزریق شود. دیابت نوع 2 ممکن است با داروهایی همراه با انسولین یا بدون آن درمان شود. انسولین و برخی از داروهای خوراکی منجر به کاهش قند خون می شوند. ⁽¹¹⁾

در سال 2020، به منظور جمع آوری ویژگی ها، مکانیسم و کاربرد بالینی شیرین بیان و ترکیبات فعال آن برای درمان دیابت، یک مطالعه مروری انجام شد. نتایج این بررسی نشان داد که عصاره های شیرین بیان، پنج ترکیب فلاونوئیدی و سه ترکیب تری ترپنوئیدی جداشده از شیرین بیان، هم در شرایط درون بدن موجود زنده و هم در شرایط بیرون از بدن موجود زنده، ضددیابت هستند. این فعالیت ضددیابتی از طریق چند مکانیسم صورت می گرفت: افزایش تمایل و حساسیت جایگاه گیرنده انسولین به انسولین، افزایش مصرف گلوکز در بافت ها و اندام های مختلف، از بین بردن رادیکال های آزاد و مقاومت در برابر پراکسیداسیون، اصلاح اختلال متابولیکی لیپید و پروتئین، و بهبود ریزجریان در بدن.

می توان نتیجه گرفت که شیرین بیان و متابولیت های آن، به طور قابل توجهی پتانسیل درمان دیابت را دارند. اگرچه برای ارزیابی کارایی و ایمنی آن، باید به درک بهتری از مکانیسم های فارماکولوژیکی آنها (مکانیسم های مربوط به تأثیر دارو و بدن بر همدیگر) برسیم. ⁽¹²⁾

نتایج مطالعه دیگری هم نشان داد که عصاره ریشه شیرین بیان، قند خون رت های سالم را تغییر نداد اما قند خون رت های مبتلا به دیابت را کاهش داد. بنابراین، می توان نتیجه گرفت که احتمالاً در روش های بالینی، می توانیم از عصاره ریشه شیرین بیان به عنوان یک درمان یا شیرین کننده رژیمی برای بیماران دیابتی استفاده کنیم. ⁽¹³⁾

بیشتر بدانید

ضد آلرژی

ایمنوگلوبولین E (IgE) آنتی بادی تولید شده توسط سیستم ایمنی بدن است. اگر آلرژی (حساسیت) داشته باشید، سیستم ایمنی با تولید ایمنوگلوبولین E، به آلرژن (ماده حساسیت‌زا) واکنش بیش از حد نشان می دهد. حرکت این آنتی بادی ها به سمت سلول های آزادکننده‌ ترکیبات شیمیایی، منجر به واکنش حساسیت زا می شود.

این واکنش حساسیت زا معمولاً باعث بروز علائمی در بینی، ریه ها، گلو یا روی پوست می شود. ⁽¹⁴⁾

گلیسیریزین، لیکویریتیجنین و 18-بتا-گلیسیریتینیک اسید ترکیبات اصلی ای هستند که مسئول اثر ضدآلرژی شیرین بیانند. این ترکیبات از طریق مهار تولید ایمونوگلوبولین E در موش های مبتلا به آسم ناشی از اُوالبومین، به طور مؤثری از خارش و واکنش آنافیلاکسی جلدی غیرفعال در موش ها جلوگیری کردند. بنابراین، می توان از آنها برای درمان بیماری های آلرژیک ناشی از ایمونوگلوبولین E مانند درماتیت و آسم استفاده کرد. ⁽³⁾

بیشتر بدانید

تسکین سرفه

از دوران باستان، از گیاهان دارویی تسکین دهنده سرفه ⁽¹⁵⁾ مانند شیرین بیان ⁽⁴⁾، به شکل دمنوش استفاده می کرده اند. به نظر می رسد موسیلاژ موجود در آنها یا ترشحاتی که در اثر مواد فعال آنها تولید می شوند، مخاط دهان و گلو را می پوشانند و در نتیجه، تحریک پذیری و سرفه خشک را تسکین می دهند. ⁽¹⁵⁾

استفاده از شیرین بیان به عنوان یک عامل ضدسرفه و خلط آور سابقه طولانی ای دارد.

در سال 2018، در مطالعه ای، فعالیت 14 ترکیب اصلی و عصاره های خام شیرین بیان را در موش ها بررسی کردند. تجویز داخل معده ای لیکویریتین آپیوزید (ترکیب شماره 1)، لیکویریتین (ترکیب شماره 2) و لیکویریتیجنین (ترکیب شماره 3) در دوز 50 میلی گرم بر کیلوگرم، تعداد دفعات سرفه را 30 تا 78 درصد کاهش داد. همچنین، پس از 3 روز درمان، ترکیبات 1 - 3 به شدت خلط آور بودند.

عصاره های آبی و اتانولی شیرین بیان که حاوی مقدار زیادی از ترکیبات 1 و 2 هستند، توانستند در دوز 200 میلی گرم بر کیلوگرم تعداد دفعات سرفه را 25 تا 59 درصد کاهش دهند. این نتایج نشان می دهند که لیکویریتین آپیوزید و لیکویریتین ترکیبات ضدسرفه و خلط آور اصلیِ شیرین بیان هستند. اثر ضدسرفه آنها، هم به مکانیسم محیطی و هم به مکانیسم مرکزی بستگی دارد. ⁽¹⁶⁾

بیشتر بدانید

بهبود عملکرد مجاری تنفسی و ریه

شیرین بیان تعدیل کننده سیستم ایمنی بدن و ضدآسم است. در سال 2017، به منظور بررسی اثر شیرین بیان بر فیبروز ریوی، مطالعه ای را انجام دادند. فیبروز ریوی از طریق تزریق تدریجی بلئومایسین به موش ها القاء شد.

بعد از تزریق بلئومایسین، به مدت 20 روز:

موش های گروه اول (گروه کنترل مثبت): بلئومایسین دریافت کردند.

گروه دوم: محلول نمکِ فسفات با خاصیت بافری دریافت کردند.

گروه سوم و چهارم: عصاره های آبی و اتانولی ریشه شیرین بیان (دوز 300 میلی گرم بر کیلوگرم) دریافت کردند.

بلئومایسین منجر به تغییرات دژنراتیو بافتی، رسوب کلاژن و بیان بیش از حد ژن ها در بافت های ریوی شد. در گروه دریافت ‌کننده عصاره آبی (گروه سوم) نسبت به گروه اول، افزایش وزن‌ بیشتر و تغییرات دژنراتیو بافتی، رسوب کلاژن و بیان ژن ها کمتر بود. این نتایج در گروهی که عصاره اتانولی دریافت کرده بودند مشاهده نشد. عصاره آبی ریشه شیرین بیان شدت فیبروز ریوی را کاهش داد.⁽¹⁷⁾

در سال 2019، به منظور بررسی ایمنی عصاره شیرین بیان برای بیماران مبتلا به آسم، مطالعه ای انجام شد. در این مطالعه، 80 بیمار مبتلا به آسم را به 2 گروه تقسیم کردند:

گروه دارونما: 2 مرتبه در روز کپسول نشاسته (500 میلی گرمی) به عنوان دارونما دریافت کردند.

گروه درمان: 2 مرتبه در روز کپسول عصاره آبی شیرین بیان (500 میلی گرم معادل 100 میلی گرم گلیسیریزین) دریافت کردند.

بعد از 4 هفته، از طریق اندازه گیری فشار خون و تعیین سطح پتاسیم سرم، ایمنی شیرین بیان را ارزیابی کردند. تغییر محسوسی در فشار خون (سیستولیک و دیاستولیک) و سطح پتاسیم سرم گروه دوم مشاهده نشد. بنابراین، نتیجه گرفتند که این میزان شیرین بیان، ایمن و بدون عوارض جانبی است. ⁽¹⁸⁾

بیشتر بدانید

تسکین زخم معده

هلیکوباکترپیلوری (H. Pylori) عامل ایجادکننده ورم معده و بیماری زخم معده است. از بین بردن این باکتری سخت است و اغلب به رژیم های آنتی بیوتیکی چندگانه نیاز دارد؛ این رژیم ها بسیار پرهزینه هستند و عوارض جانبی قابل توجهی دارند.

شیرین بیان یک داروی سنتی است که در ایران، برای رفع ناراحتی های معده، از آن بسیار استفاده می کنند.

در سال 2007، حساسیت باکتری هلیکوباکترپیلوری به عصاره شیرین بیان را بررسی کردند. در این مطالعه، 180 سویه بالینی هلیکوباکترپیلوری را جداسازی کردند. به منظور مقایسه و کنترل، باکتری های استافیلوکوکوس اورئوس، اشریشیا کُلی و سودوموناس آئروژینوزا هم در این مطالعه وارد شدند.

برای بررسی حساسیت ایزوله های بالینی هلیکوباکترپیلوری به غلظت های مختلف عصاره شیرین بیان (25، 50، 100، 150، 200، 300 و 400 میلی گرم بر میلی لیتر)، از روش آگار داﯾﻠﻮﺷﻦ استفاده کردند. عصاره شیرین بیان با غلظت 50 تا 400 میلی گرم بر میلی لیتر، سویه های این باکتری را مهار کرد.

نتایج این مطالعه نشان می دهد که غلظت هایی از عصاره شیرین بیان که به طور درمانی تجویز می شوند، می توانند در شرایط بیرون از بدن موجود زنده (in vitro) رشد باکتری هلیکوباکترپیلوری را مهار کنند.

آزمایشات اولیه فوق با قطعیت نشان دادند که عصاره شیرین بیان تا حدی ضد باکتری هلیکوباکترپیلوری (H. Pylori) است و این باکتری به عصاره شیرین بیان (در غلظت هایی که برای معده قابل قبول است) حساسیت نشان می دهد.

مقاومت سایر گونه های باکتریایی حاکی از آن است که استفاده از شیرین بیان بر فلور باکتریایی طبیعی اثر مضر ندارد. ⁽¹⁹⁾

بیشتر بدانید

ضد آندروژن

تستوسترون به گروهی از هورمون های مردانه به نام آندروژن تعلق دارد، اما زنان نیز هورمون تستوسترون دارند. ⁽²⁰⁾

عدم تعادل این هورمون در زنان می تواند بر ظاهر فیزیکی و سلامت کلی آنها اثر بگذارد. علائم تستوسترون بالا در زنان عبارتند از: آکنه، موی زائد صورت و بدن، قاعدگی های نامنظم، تغییرات خلق و خو، نازک شدن موی سر و غیره. تستوسترون بسیار بالا در زنان می تواند باعث چاقی و ناباروری شود. ⁽²¹⁾

شیرین بیان می تواند میزان تستوسترون را در زنان سالم کاهش دهد. در نتیجه، می توان شیرین بیان را به عنوان یک درمان کمکی برای هیرسوتیسم (رویش غیرطبیعی مو در صورت و بدن زنان) و سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS) در نظر گرفت. ⁽⁴⁾

میزان غیرطبیعی آندروژن منجر به بیماری های بسیاری مانند هایپرپلازی خوش‌خیم پروستات (BPH) و سرطان های وابسته به هورمون می شود. در سال 2009، در مطالعه ای، فعالیت ضدآندروژنی شیرین بیان و اثر آن را بر بافت های سمینال وزیکول و پروستات رت های نر بررسی کردند.

رت های نر نابالغ به 5 گروه 7 نفره تقسیم شدند:

1) رت های عقیم شده که فقط حامل (روغن زیتون) دریافت کردند.

2) رت های عقیم شده تحت درمان با 0.15 میلی گرم تستوسترون محلول در 0.1 میلی لیتر روغن زیتون (گروه کنترل)؛

3، 4 و 5) رت های عقیم شده تحت درمان با 0.15 میلی گرم تستوسترون محلول در 0.1 میلی لیتر روغن زیتون همراه با دوزهای مختلف شیرین بیان (75، 150 و 300 میلی گرم بر کیلوگرم).

همه تزریق ها به مدت 7 روز، روزی یک مرتبه به صورت زیرپوستی انجام شدند. وزن پروستات و غلظت کلی تستوسترون سرم در رت هایی که دوزهای 150 و 300 میلی گرم بر کیلوگرم شیرین بیان دریافت کردند، به طور قابل توجهی کاهش یافت. بافت سمینال وزیکول نیز واکنش مشابهی را به دوز 300 میلی گرم بر کیلوگرم عصاره نشان داد.

در نتیجه، یافته های این مطالعه فعالیت ضدآندروژنی شیرین بیان را در رت های نر نشان می دهد. ⁽²²⁾

بیشتر بدانید

کاهش علائم سندروم پیش از قاعدگی (PMS)

یکی از کاربردهای رایج شیرین بیان، درمان ناراحتی های زنان به خصوص سندرم پیش از قاعدگی (PMS) و یائسگی است.

گلیسیریزین و گلیسیریتینیک اسید ضداستروژن هستند و مانع تجزیه پروژسترون می شوند. در نتیجه، تجویز شیرین بیان 2 هفته قبل از شروع قاعدگی، ممکن است به کاهش علائم PMS کمک کند.

آزمایش های بالینی نشان دادند که مصرف ترکیبات گیاهی حاوی شیرین بیان در شرایط دیسمنوره (قاعدگی دردناک) مفید است. ایزوفلاوون های حاصل از شیرین بیان نیز توانستند بازجذب سروتونین را مهار کنند. بنابراین، ممکن است در شرایط PMS نیز تا حدی اثر ضدافسردگی داشته باشند. ⁽⁸⁾

بیشتر بدانید

تقویت سیستم ایمنی بدن

متداول‌ترین کاربرد فرآورده های خوراکی شیرین بیانِ حاوی گلیسیریزین، درمان بیماری های ویروسی به‌ویژه سرماخوردگی است. از قدیم، از شیرین بیان برای این منظور استفاده می کرده اند. شیرین بیان سیستم ایمنی بدن را تقویت می کند و ضدویروس است؛ همین دو خاصیت این کاربرد قدیمی را توجیه می کند.

همچنین، نشان داده شده که ترکیبات شیرین بیان در برابر عوامل بیماری‌زای متداول، استرپتوکوک پیوژنز (S. Pyogenes)، هموفیلوس آنفلوانزا (Haemophilus influenzae) و موراکسلا کاتارالیس (Moraxella catarrhalis)، عملکرد ضدباکتریایی دارند. گلیسیریزین و گلیسیریتینیک اسید نیز باعث القاء اینترفرون می شوند. ⁽⁸⁾

(اینترفرون ها (IFNs) پروتئین هایی هستند که توسط سلول های مختلف، در واکنش التهابی به عفونت ها ساخته می شوند. سیستم ایمنی بدن، در پاسخ به عوامل بیماری زا یا سیتوکین ها، تولید اینترفرون ها را تحریک می کند. ⁽²³⁾)

القاء اینترفرون منجر به فعالیت ضدویروسی قابل توجهی می شود چون اینترفرون ها به سطح سلول ها متصل هستند و از آنجا، سنتز پروتئین های داخل سلولی که مانع رونویسی DNA ویروسی می شوند را تحریک می کنند. همچنین، القاء اینترفرون با فعا‌لسازی ماکروفاژها و افزایش فعالیت سلول های کشنده طبیعی همراه است. ⁽⁸⁾

بیشتر بدانید

تقویت استخوان ها و مفاصل

گلیسیریتینیک اسید و ایزوفلاوان ها، ترکیبات موجود در ریشه شیرین بیان، فعالیت شبه استروژن دارند. از این رو، در تنظیم متابولیسم استخوان نقش دارند.

در سال 2006، محققین 9 زن سالم 22 تا 26 ساله را در فاز لوتئال ⁽²⁴⁾(فاصله بین تخمک‌گذاری تا شروع قاعدگی بعدی ⁽²⁵⁾) مورد بررسی قرار دادند. به مدت 2 ماه، هر روز 3.5 گرم از فرآورده تجاری شیرین بیان (حاوی 7.6 درصد، وزنی/وزنی گلیسیریزیک اسید) به آنها داده شد. براساس نتایج، بعد از فقط 2 ماه، شیرین بیان سطح هورمون پاراتیروئید و کلسیم ادراری را، نسبت به میزان اولیه در شروع مطالعه، افزایش داد.

اثر شیرین بیان بر متابولیسم کلسیم احتمالاً تحت تأثیر چندین ترکیب موجود در ریشه اش است؛ ترکیباتی که فعالیت شبه آلدسترون، شبه استروژن و ضدآندروژن از خود نشان می دهند. ⁽²⁴⁾

بیشتر بدانید

خواص شیرین بیان:

تنظیم چربی خون

تسریع کاهش وزن

تنظیم قند خون

ضد آلرژی

تسکین سرفه

بهبود عملکرد مجاری تنفسی و ریه

تسکین زخم معده

ضد آندروژن

کاهش علائم سندروم پیش از قاعدگی (PMS)

تقویت سیستم ایمنی بدن

تقویت استخوان ها و مفاصل

مواد موثره و ارزش تغذیه ای شیرین بیان

از گونه های مختلف شیرین بیان، بیش از 400 ترکیب جداسازی شده است؛ تری‌ترپن ساپونین‌ها و فلاونوئیدها اجزاء اصلی آنها هستند که فعالیت بیولوژیکی گسترده ای دارند.

فلاونوئیدها: مانند فلاوانون ها، کالکون ها، ایزوفلاوان ها، ایزوفلاوِن ها، فلاون ها و ایزوفلاوون ها.

ساپونین ها: ریشه شیرین بیان حاوی تری‌ترپن ساپونین‌ها (گلیسیریزین، گلیسیریزیک اسید) است که اصلی‌ترین ترکیبات مشخصه شیرین بیان هستند. مزه شیرینِ شیرین بیان هم به دلیل وجود همین ترکیبات است.

ترکیبات فنولی: عمده‌ترین فنول ها عبارتند از لیکویریتین، ایزو لیکویریتین، لیکویریتین آپیوزید و فلاونوئیدهای جایگزین شده با ایزوپرنوئید، کرومن ها، کومارین ها و دی هیدرواستیلبن ها.

کومارین ها: چندین نوع کومارین در شیرین بیان شناسایی شده است، از جمله: لیکومارین، گلابروکومارون A و B، هرنیارین، آمبلیفرون و گلیسیرین.
اسانس روغنی و سایر ترکیبات: سایر متابولیت های ثانویه مانند اسیدهای چرب، فنول، گایاکول، آسپاراژین‌ها، گلوکز، ساکارز، نشاسته، پلی‌ساکاریدها و استرول ها (بتا-سیتواسترول، دی‌هیدرواستیگمااسترول) نیز مشاهده شده‌اند. ترکیبات اسانس روغنی شیرین بیان شامل آلفا-پینن، بتا-پینن، اُکتانول، گاما ترپینن، استراگول، ایزو فنچون، بتا-کاروفیلن، سیترونلیل استات، کاریوفیلن اکسید و گرانیل هگزانوات است. ⁽²⁾

شیرین بیان خام و دمنوش آن حاوی پروتئین، چربی، رطوبت، خاکستر خام، فیبر، سیلیس، کربوهیدرات، مواد معدنی (کلسیم، فسفر، سدیم، پتاسیم، روی و مس)، اسیدهای آمینه (شامل سرین، آسپارتیک، گلایسین، گلوتامیک، ترئونین، والین، پرولین آلانین، ایزولوسین، تیروزین، لوسین، لیزین، فنیل آلانین، تیروزین و هیستیدین) هستند. ⁽³⁾

فارماکوپه های فعلی فرانسه، آلمان و بریتانیا بر کاربرد دارویی شیرین بیان توافق دارند. ⁽²⁾

ریشه شیرین بیان حاوی گلیسیریزین است؛ ماده ای که 50 برابر شیرین تر از ساکارز است!

گلیسیریزین مزه‌ای شیرین به غذا می دهد، تعدیل کننده طعم شوری و تشدیدکننده عطر و طعم بوده و در برابر حرارت نیز پایدار است. ⁽²⁶⁾

کمیسیون E آلمان استفاده از ریشه شیرین بیان را در بهبود سرفه، برونشیت و ورم معده تأیید کرده است. ⁽²⁷⁾

تعیین دوز واقعی شیرین بیان دشوار است چون به اشکال مختلف مثل انواع آب نبات، مکمل و نوشیدنی در دسترس است. ⁽²⁸⁾
به طور کلی، مصرف 1 تا 2 گرم پودر ریشه شیرین بیان سه مرتبه در روز ایمن است. ⁽⁸⁾
ریشه شیرین بیان را نباید بیشتر از 6 هفته مصرف کرد. ⁽²⁷⁾

یک فنجان دمنوش، بعد از غذا. ⁽²⁷⁾
برای درمان زخم معده: 20 تا 30 دقیقه قبل از غذا. ⁽⁴⁾

عوارض جانبی و واکنش های حساسیت زا

مصرف خوراکی

1- به طور کلی، سازمان غذا و داروی ایالات متحده (FDA) استفاده از شیرین بیان و مشتقات آن در غذاها را ایمن می داند. ⁽⁴⁾

2- شیرین بیان در مقادیر غذایی احتمالاً برای بسیاری از افراد ایمن است.

3- مصرف خوراکی شیرین بیانی که «گلیسیریزین» آن حذف شده یا «شیرین بیان گلیسیریزین زدایی‌ شده‌»، تا دوز 4.5 گرم در روز تا 4 ماه به عنوان دارو ایمن به نظر می رسد.

4- مصرف مقدار زیاد محصولات شیرین بیان که حاوی گلیسیریزین هستند، برای بیشتر از 4 هفته یا مصرف مقدار کم آنها به مدت طولانی تر ناایمن به نظر می رسد. ⁽²⁹⁾

5- مصرف طولانی مدت شیرین بیان در دوزهای بالا منجر به فشار خون بالا، هیپوکالمی، احتباس سدیم و آب، فعالیت رنین پلاسما پایین، سطوح سرکوب شده آلدوسترون سرم و اوره می شود. در افرادی با شرایط طبیعی، 0.7 تا 1.4 گرم گلیسیریزین (حدود 10 تا 14 گرم از گیاه خام) می تواند این عوارض جانبی را داشته باشد. ⁽⁸⁾

6- خوردن 5 گرم شیرین بیان در روز (یا بیشتر) برای چند هفته می تواند منجر به عوارض جانبی شدیدی شود، از جمله: فشار خون بسیار بالا، سطح پتاسیم پایین، ضعف، رخوت و بی حالی، ضربان نامنظم قلب، حمله قلبی ⁽²⁹⁾، سردردهای رعدآسا (سردردهای شدید و ناگهانی) و یبوست. ⁽²⁸⁾

7- افرادی که بسیار نمک می خورند یا مبتلا به بیماری قلبی، کلیوی یا فشار خون بالا هستند، بیشتر به شیرین بیان حساسیت دارند. این افراد حتی با خوردن مقدار کمتری شیرین بیان نیز می توانند دچار مشکلات فوق شوند.

8- افرادی که دمنوش شیرین بیان می نوشند نیز ممکن است دچار فشار خون بالا و یا سایر عوارض جانبی شوند.⁽²⁹⁾

بارداری و شیردهی

مصرف خوراکی شیرین بیان در دوران بارداری ناایمن است. به نظر می رسد مصرف زیاد شیرین بیان در دوران بارداری (حدود 250 گرم در هفته)، خطر زایمان زودرس را افزایش می دهد و ممکن است باعث سقط جنین شود.

اطلاعات معتبر کافی درباره ایمن بودن مصرف شیرین بیان در دوران شیردهی وجود ندارد. محض احتیاط، از مصرف شیرین بیان در این دوران پرهیز کنید.

بیماری قلبی

شیرین بیان می تواند باعث شود که بدن آب را ذخیره کند. این امر می تواند باعث بدتر شدن نارسایی احتقانی قلب شود. همچنین، شیرین بیان خطر ضربان نامنظم قلب را افزایش می دهد.

پس، اگر به بیماری قلبی مبتلا هستید، شیرین بیان مصرف نکنید.

شرایط حساس به هورمون مانند سرطان‌ سینه، سرطان رحم، سرطان تخمدان، اندومتریوز یا فیبروئیدهای رحم

شیرین بیان ممکن است شبیه استروژن عمل کند. پس، اگر شرایطی دارید که ممکن است با قرار گرفتن در معرض استروژن بدتر شود، شیرین بیان مصرف نکنید.

فشار خون بالا

شیرین بیان می تواند فشار خون را بالا ببرد. ⁽²⁹⁾ دلیل آن احتمالاً اثر شیرین بیان بر سیستم آلدوسترون است. ⁽²⁾اگر مبتلا به فشار خون بالا هستید، از مصرف زیاد آن خودداری کنید.

بیماری ماهیچه ای ناشی از مشکلات سیستم عصبی (هایپرتونیا یا سفتی عضلات)

شیرین بیان می تواند سطح پتاسیم خون را کاهش دهد. این شرایط می تواند هایپرتونیا را تشدید کند. پس، چنانچه مبتلا به هایپرتونیا هستید، شیرین بیان مصرف نکنید.

سطح پایین پتاسیم خون (هیپوکالمی)

شیرین بیان سطح پتاسیم خون را کاهش می دهد. اگر پتاسیم خون شما پایین است، شیرین بیان ممکن است آن را خیلی پایین تر بیاورد. پس، اگر مبتلا به هیپوکالمی هستید، شیرین بیان مصرف نکنید.

مشکلات کلیوی

مصرف بیش از حد شیرین بیان می تواند بیماری های کلیوی ⁽²⁹⁾مانند نارسایی شدید کلیه ⁽²⁷⁾ را بدتر کند. در این شرایط، شیرین بیان مصرف نکنید.

مشکلات جنسی در مردان

شیرین بیان می تواند تمایل مرد به داشتن رابطه جنسی را کاهش دهد و همچنین، با کاهش سطح هورمون تستوسترون، اختلال نعوظ را بدتر کند.

جراحی

شیرین بیان ممکن است با کنترل فشار خون حین و بعد از جراحی تداخل ایجاد کند. پس، حداقل 2 هفته قبل از عمل جراحی، مصرف شیرین بیان را قطع کنید. ⁽²⁹⁾

بیماری کبدی

بهتر است افراد مبتلا به هپاتیت مزمن، سیروز کبدی و بیماری های کُلستاتیک کبد (بیماری های کبدی ناشی از اختلال ترشح صفرا) ریشه شیرین بیان مصرف نکنند. ⁽²⁷⁾
با این وجود، براساس برخی از مطالعات، شیرین بیان می تواند برای کبد مفید باشد. در دو کارآزمایی بالینی، فرآورده ای از گلیسیریزین، سطح آلانین ترانس آمیناز (ALT)، گاما گلوتامیل ترانسفراز (GGT) و آسپارتات ترانس آمیناز (AST) را به طور قابل توجهی کاهش داد. همچنین، این فرآورده در مهار التهاب کبد بسیار مؤثر و در بهبود هپاتیت مزمن و سیروز کبدی مفید بود. ⁽³⁾
نتایج مطالعه دیگری بر رت های مبتلا به هپاتیت مزمن نیز نشان داد که عصاره شیرین بیان از طریق مکانیسم ضدالتهابی و آنتی اکسیدان ها، در برابر هپاتیت مزمن از کبد محافظت می کند. ⁽³⁰⁾

مشکلات روده‌ای

این باور وجود دارد که شیرین بیان ممکن است در برخی از افراد باعث اسهال یا تشدید سندرم روده تحریک پذیر (IBS) شود. اگرچه، اطلاعات کافی برای اثبات این موضوع وجود ندارد، اما اگر از ناراحتی های روده رنج می برید، قبل از مصرف شیرین بیان با پزشک خود مشورت کنید. ⁽²⁸⁾

اختلالات خونریزی

گلیسیریزین، یک ترکیب ضدالتهاب، را به عنوان اولین بازدارنده‌ی گیاهیِ ترومبین می شناسند. ⁽³¹⁾ترومبین یک آنزیم طبیعی است که فیبرینوژن را به فیبرین تبدیل می کند (یک مرحله‌ بنیادی در تشکیل لخته خون). ⁽³²⁾

در مطالعه ای، مشاهده شد که گلیسیریزین زمان لخته شدن ترومبین و فیبرینوژن را طولانی تر کرد و مدت زمان کلسیفیکاسیون مجدد پلاسما را افزایش داد. همچنین، تجمع پلاکت ناشی از ترومبین را مهار کرد. ⁽³¹⁾

بنابراین، ممکن است شیرین بیان سرعت لخته شدن خون را کاهش و احتمال کبودی و خونریزی را در افراد مبتلا به اختلالات خونریزی افزایش دهد.

واکنش های حساسیت زا

به طور کلی، هر فرد ممکن است نسبت به گیاهان و ادویه های خاصی حساسیت داشته باشد که این حساسیت باید در درجه اول توسط خود فرد و در درجه دوم توسط پزشک تشخیص داده شود. البته این واکنش‌های آلرژیک عوارض جانبی مزمن یا حاد ایجاد نمی‌کنند و بعد از شناسایی گیاه حساسیت‌زا و قطع مصرف آن‌، عوارض ناشی از آلرژی برطرف خواهد شد.

هیچ شرکت یا هیچ محصولی نمی‌تواند از واکنش‌های آلرژیک بدن‌های مختلف از پیش آگاهی داشته باشد. ناسازگاری بدن با یک یا چند گیاه خاص هر چند به ندرت پیش می‌آید اما به هر حال ممکن است مصرف کنندگانی با آن مواجه شوند.

مصرف بیش از حد شیرین بیان با حساسیت هایی مانند آسم و درماتیت های تماسی مرتبط است.
براساس شواهد داستان گونه (تجربیات شخصی)، افرادی که به نخودفرنگی یا حبوبات حساسیت دارند، ممکن است به شیرین بیان هم حساسیت داشته باشند. ⁽²⁸⁾

گریپ فروت و آبمیوه آن ممکن است با شیرین بیان تداخل پیدا کنند و منجر به عوارض جانبی ناخواسته شوند. ⁽³³⁾

احتمالاً با یک رژیم غذایی با پتاسیم بالا و سدیم پایین می توان از عوارض جانبی گلیسیریزین جلوگیری کرد. اگرچه هنوز هیچ کارآزمایی رسمی ای در این زمینه انجام نشده، اما بیمارانی که به طور معمول غذاهایی با پتاسیم بالا مصرف کرده و مصرف سدیم را محدود کرده اند، عوارض جانبی شبه آلدوسترون گلیسیریزین را نداشته اند؛ حتی آنهایی که مبتلا به فشار خون بالا و آنژین (درد قفسه سینه) بوده اند! ⁽⁸⁾

تداخل دارویی

از وارفارین (کومادین) برای کاهش سرعت لخته شدن خون استفاده می کنند. بدن وارفارین (کومادین) را تجزیه می کند تا آن را دفع کند. شیرین بیان ممکن است سرعت تجزیه وارفارین (کومادین) را افزایش و اثربخشی آن را کاهش دهد. کاهش اثربخشی وارفارین (کومادین)، ممکن است خطر لخته شدن خون را افزایش دهد.

حتماً به طور مرتب وضعیت خون خود را چک کنید؛ شاید لازم باشد دوز وارفارین (کومادین) مصرفی خود را تغییر دهید.

به نظر می رسد شیرین بیان سطح هورمون را در بدن تغییر می دهد. پس، استفاده از شیرین بیان همراه با قرص های استروژن ممکن است اثر این قرص ها را کاهش دهد. برخی از قرص های استروژن عبارتند از: استروژن کونژوگه (پرمارین)، اتینیل استرادیول، استرادیول.

کبد برخی از داروها را تغییر داده و تجزیه می‌ کند. شیرین بیان ممکن است سرعت تجزیه این داروها را کاهش دهد. در نتیجه، مصرف شیرین بیان همراه با برخی از این داروها می تواند اثرات و عوارض جانبی آنها را افزایش دهد.

چنانچه چنین دارویی مصرف می کنید، پیش از مصرف شیرین بیان، با پزشکتان مشورت کنید.

برخی از این داروها عبارتند از:

سوبستراهای CYP2B6: کتامین (کتالار)، فنوباربیتال، اورفنادرین (نورفلکس)، سکوباربیتال (سکونال)، دگزامتازون (دکادرون).
سوبستراهای CYP2C9: سلکوکسیب (سلبرکس)، دیکلوفناک (وُلتارِن)، فلوواستاتین (لِسکول)، گلی‌پیزید (گلوکوترول)، ایبوپروفن (اَدویل، موترین)، ایربسارتان (آواپرو)، لوزارتان (کوزار)، فِنی‌توئین (دیلانتین)، پیروکسیکام (فِلدن)، تاموکسیفن (نولوادِکس)، تولبوتامید (تولیناز)، تُرسِماید (دِمادِکس) و وارفارین (کومادین).
سوبستراهای CYP3A4: لوواستاتین (مواکور)، کیتوکونازول (نیزورال)، ایتراکونازول (اسپورانوکس)، فکسوفنادین (آلگرا) و تریازولام (هالسیون).

به نظر می رسد مقدار زیاد شیرین بیان فشار خون را بالا می برد. با افزایش فشار خون، اثربخشی داروهای فشار خون بالا کاهش پیدا می کند.

برخی از داروهای فشار خون بالا عبارتند از: کاپتوپریل (کاپوتن)، اِنالاپریل (وازوتِک)، لوزارتان (کوزار)، والسارتان یا والزارتان (دیووان)، دیلتیازم (کاردیزِم)، آملودیپین (نورواسک)، هیدروکلروتیازید (هیدرو دیوریل) و فوروزماید (لاسیکس). ⁽²⁹⁾

افراد مبتلا به دیابت وابسته به انسولین، مستعد ابتلا به هیپوکالمی و احتباس سدیم نیز هستند. به همین دلیل، به نظر می رسد در صورت تزریق انسولین، مصرف شیرین بیان با دیابت سازگار نیست. ⁽²⁾

مصرف همزمان «قرص های ضدبارداری خوراکیِ بر پایه‌ استروژن» و «شیرین بیان» می تواند عوارض جانبی مینرالوکورتیکوئیدی شیرین بیان را افزایش دهد. ⁽³⁴⁾

از داروهای «مهارکننده‌ مونوآمین اکسیداز(MAOI) » برای درمان افسردگی استفاده می کنند. ⁽³⁵⁾ شیرین بیان هم ممکن است فعالیت مشابهی داشته باشد و مصرف همزمان آن با مهارکننده‌های مونوآمین اکسیداز شناخته شده، منع مصرف داشته باشد. ⁽³⁶⁾

اگر از داروهایی استفاده می کنید که پتاسیم را دفع می کنند، باید از خوردن شیرین بیان یا مصرف مکمل های حاوی عصاره شیرین بیان خودداری کنید: ⁽³⁷⁾

دیگوکسین (لانوکسین): مقدار زیاد شیرین بیان می تواند سطح پتاسیم را در بدن کاهش دهد. پتاسیم پایین عوارض جانبی دیگوکسین (لانوکسین) را افزایش می دهد.
اتاکرینیک اسید (Edecrin): هم شیرین بیان و هم اتاکرینیک اسید (Edecrin) می توانند باعث دفع پتاسیم از بدن شوند. به همین دلیل، مصرف آنها با یکدیگر ممکن است باعث شود سطح پتاسیم به میزان بسیار زیادی پایین آید.
فوروزماید (لاسیکس): شیرین بیان و فوروزماید (لاسیکس) هر دو می توانند باعث دفع پتاسیم از بدن شوند. پس، مصرف همزمان آنها ممکن است باعث شود که سطح پتاسیم در بدن بسیار پایین آید.
داروهای ضدالتهاب (کورتیکواستروئیدها): هم شیرین بیان و هم برخی از داروهای ضدالتهاب می توانند سطح پتاسیم بدن را کاهش دهند. پس، مصرف همزمان آنها ممکن است منجر به افت بسیار زیاد پتاسیم شود.

همچنین، مصرف همزمان شیرین بیان با کورتیکواستروئیدها، به دلیل طولانی کردن نیمه عمر هورمون کورتیزول، اثر این داروها را تقویت می کند. ⁽²⁷⁾

برخی از داروهای ضدالتهاب عبارتند از: دگزامتازون (دکادرون)، هیدروکورتیزون (کورتف)، متیل پردنیزولون (مدرول)، پردنیزون (دلتازون). ⁽²⁹⁾

هم شیرین بیان و هم داروهای ادرارآور می توانند پتاسیم بدن را کاهش دهند. مصرف همزمان آنها ممکن است سطح پتاسیم بدن را به میزان بسیار زیادی کاهش دهد.

برخی از این قرص ها که سطح پتاسیم را به شدت کاهش می دهند عبارتند از: کلروتیازید (دیوریل)، کلرتالیدون (تالیتون)، فورزماید (لاسیکس)، هیدروکلروتیازید (HCTZ، هیدرو دیوریل، میکروزاید). ⁽²⁹⁾

مصرف ملیّن ها منجر به از دست دادن پتاسیم می شود. به همین دلیل، شیرین بیان را نباید با ملیّن های محرک استفاده کرد. ⁽²⁾

هیپوکالمی (کاهش سطح پتاسیم خون) مرتبط با مصرف طولانی مدت شیرین بیان، ممکن است سمیت ديژيتال را تقویت کند. ⁽²⁷⁾

دیژیتال داروی حاصل از برگ های خشک شده گل انگشتانه (با نام علمی Digitalis purpurea) است و به گروهی از داروها به نام گلیکوزیدهای قلبی تعلق دارد؛ برای تقویت انقباضات عضله قلب، از آن استفاده می کنند. ⁽³⁸⁾

کاربرد در طب قدیم

مصریان، یونانیان و رومیان باستان درمان سرفه، سرماخوردگی و لرز را از خواص شیرین بیان می دانستند.
استفاده از شیرین بیان برای زخم های معده و روده، حداقل به دوران پزشک یونانی، دیوسکوریدس، در قرن اول میلادی برمی گردد.
چینی های دوران باستان از شیرین بیان برای قدرت و استقامت استفاده می کردند و اغلب، آن را به شکل دمنوش آماده می کردند.
در طب هندی، از شیرین بیان برای درمان آنفلوآنزا، بیماری های چشمی، ناراحتی های رحم، بیماری های مربوط به صفرا ⁽²⁾ (هضم بد غذا، درد معده، یبوست و نفخ بیش از حد⁽³⁹⁾)، بیماری کبد و آرتریت استفاده می کنند. ⁽²⁾
در طب چینی، از شیرین بیان برای درمان آکنه و جوش، اختلالات عصبی مانند هیستری، تحریک پذیری، صرع و همچنین، کاهش سمیت یا تأثیر شدید سایر گیاهان استفاده می کنند. ⁽²⁾

برخی سوالات متداول درباره شیرین بیان

در شرق آسیا از شیرین‌بیان برای درمان جراحات و سم‌زدایی بدن استفاده می‌کنند. همچنین، طبق نتایج مطالعات انجام شده روی موش‌ها در سال‌های 2007 و 2016، عصاره آبی ریشه شیرین‌بیان به دلیل داشتن خاصیت آنتی‌اکسیدانی می‌تواند عملکرد کلیه‌ها را بهبود بخشد و از آنها در برابر اثرات مضر ترکیبات سمّی محافظت کند. همچنین، عصاره آبی شیرین‌بیان می‌تواند مقدار کراتینین را که در شرایط آسیب کلیوی افزایش می‌یابد، کاهش دهد. بنابراین، شیرین بیان برای پاکسازی بدن از طریق بهبود عملکرد کلیه‌ها مفید است.

توجه: افراد مبتلا به بیماری‌های کلیوی مانند نارسایی شدید کلیه نباید شیرین بیان مصرف کنند!

¹Nassiri Asl, M., & Hosseinzadeh, H. (2008). Review of Pharmacological Effects of Glycyrrhiza sp. and its Bioactive Compounds. Phytotherapy Research, 22(6), 709–724. Retrieved from https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC7167813/

²Mamedov, N., & Egamberdieva, D. (2019). Phytochemical Constituents and Pharmacological Effects of Licorice: A Review. Plant and Human Health, 3, 1-21. Retrieved from https://link.springer.com/chapter/10.1007/978-3-030-04408-4_1

³Batiha, G.E.S., Beshbishy, A.M., El-Mleeh, A., Abdel-Daim, M.M., & Devkota, H.P. (2020). Traditional Uses, Bioactive Chemical Constituents, and Pharmacological and Toxicological Activities of Glycyrrhiza glabra L. (Fabaceae). Biomolecules, 10(3), 352. Retrieved from https://www.mdpi.com/2218-273X/10/3/352/htm

⁴Omar, H.R., Komarova, I., El-Ghonemi, M., Fathy, A., Rashad, R., Abdelmalak, H.D., … Camporesi, E.M. (2012). Licorice abuse: time to send a warning message. Therapeutic Advances in Endocrinology and Metabolism, 3(4), 125–138. Retrieved from https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3498851/

⁵Fuhrman, B., Volkova, N., Kaplan, M., Presser, D., Attias, J., Hayek, T., & Aviram, M. (2002). Antiatherosclerotic effects of licorice extract supplementation on hypercholesterolemic patients: increased resistance of LDL to atherogenic modifications, reduced plasma lipid levels, and decreased systolic blood pressure. Nutrition, 18(3), 268-273. Retrieved from https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/11882402/

⁶https://medical-dictionary.thefreedictionary.com/Atherogenesis

⁷Saleem, M.M.N.M., Mohammad, A.A.W., Al-Tameemi, J.A., & Sulaiman, G.M. (2011). Biological study of the effect of licorice roots extract on serum lipid profile, liver enzymes and kidney function tests in albino mice. African Journal of Biotechnology, 10(59), 12702-12706. Retrieved from https://academicjournals.org/journal/AJB/article-full-text-pdf/1461A1434031

⁸Murray, M.T. (2020). Glycyrrhiza glabra (Licorice). Textbook of Natural Medicine, 641–647.e3. Retrieved from https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC7348626/

⁹Armanini, D., De Palo, C.B., Mattarello, M.J., Spinella, P., Zaccaria, M., Ermolao, A., … Karbowiak, I. (2003). Effect of licorice on the reduction of body fat mass in healthy subjects. Journal of Endocrinological Investigation, 26(7), 646-650. Retrieved from https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/14594116/

¹⁰Namazi, N.,Alizadeh, M.,Mirtaheri, E.,& Farajnia, S. (2017). The Effect of Dried Glycyrrhiza Glabra L. Extract on Obesity Management with Regard to PPAR-γ2 (Pro12Ala) Gene Polymorphism in Obese Subjects Following an Energy Restricted Diet. Advanced Pharmaceutical Bulletin, 7(2), 221–228. Retrieved from https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5527236/

¹¹Shouip. H.A. (2014). Diabetes mellitus. Retrieved from https://www.researchgate.net/publication/270283336_Diabetes_mellitus

¹²Yang, L., Jiang, Y., Zhang, Z., Hou, J., Tian, S., & Liu, y. (2020). The anti-diabetic activity of licorice, a widely used Chinese herb. Journal of Ethnopharmacology, 263, 113216. Retrieved from https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0378874120330981?dgcid=rss_sd_all

¹³Shahabinezhad, M., Rahmani, M.R., Khaksari Hadad, M., Sepehri, Gh., Mahmoodi, M., Karimghasemi, E. (2007). The Effect of Licorice Root Extract on Blood Sugar Level in Streptozotocin Induced Diabetic Rats. Journal of Rafsanjan University of Medical Sciences, 6(4), 237-244. Retrieved from https://journal.rums.ac.ir/browse.php?a_id=390&sid=1&slc_lang=en

¹⁴Immunoglobulin E (Ige) Definition. Retrieved from https://www.aaaai.org/conditions-and-treatments/conditions-dictionary/immunoglobulin-e-(ige)#:~:text=Immunoglobulin%20E%20(IgE)%20are%20antibodies,chemicals%2C%20causing%20an%20allergic%20reaction.

¹⁵Puodziūniene, G., Janulis, V., Milasius, A., & Budnikas, V. (2005). Development of cough-relieving herbal teas. Medicina (Kaunas), 41(6), 500-505. Retrieved from https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/15998989/

¹⁶Kuang, Y., Li, B., Fan, J., Qiao, X., Ye, M. (2018). Antitussive and expectorant activities of licorice and its major compounds. Bioorganic & Medicinal Chemistry, 26(1), 278-284. Retrieved from https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/29224994/

¹⁷Ghorashia, M., Rezaeec, M.A., Rezaied, M.J., Mohammadi, M., Jalilib, A., & Rahmani, M.R. (2017). The attenuating effect of aqueous extract of licorice on bleomycin-induced pulmonary fibrosis in mice. Food and Agricultural Immunology, 28(1), 67–77. Retrieved from https://www.tandfonline.com/doi/pdf/10.1080/09540105.2016.1203294

¹⁸Sadek, E.M., Tawfik, N.R., Hussein, A.K., & Abdelhakeem, M.A. (2019). Efficacy and safety of liquorice extract in asthmatic patients. Efficacy and safety of liquorice extract in asthmatic patients, 2(2019), 54-85. Retrieved from https://jabps.journals.ekb.eg/article_28312_f5e8912df06c48ca5dcf0f3c13d64841.pdf

¹⁹Malek Jafarian, M., & Ghazvini, K. (2007). In vitro Susceptibility of Helicobacter pylori to Licorice Extract. Iranian Journal of Pharmaceutical Research, 6(1), 69-72. Retrieved from https://www.researchgate.net/publication/26626203_In_vitro_Susceptibility_of_Helicobacter_pylori_to_Licorice_Extract

²⁰Normal Testosterone and Estrogen Levels in Women. WebMD. Retrieved from https://www.webmd.com/women/guide/normal-testosterone-and-estrogen-levels-in-women#1

²¹What causes high testosterone in women?. MEDICALNEWSTODAY. Retrieved from https://www.medicalnewstoday.com/articles/321292#symptoms

²²Zamansoltani, F., Nassiri-Asl, M., Sarookhani, M.R., Jahani-Hashemi, H., & Zangivand, A.A. (2009). Antiandrogenic activities of Glycyrrhiza glabra in male rats. International Journal of Andrology, 32, 417–422. Retrieved from http://www.iacld.ir/DL/public/antiandrogenicactivitiesofglycyrrhizaglabrainmalerats.pdf

²³Interferon. Sciencedirect. Retrieved from https://www.sciencedirect.com/topics/neuroscience/interferon

²⁴Mattarello, M.J., Benedini, S., Fiore, C., Camozzi, V., Sartorato, P., Luisetto, G., & Armanini, D. (2006). Effect of licorice on PTH levels in healthy women. Steroids, 71(5), 403-408. Retrieved from https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/16513152/

²⁵Luteal Phase Defect. WebMD. Retrieved from https://www.webmd.com/infertility-and-reproduction/guide/luteal-phase-defect#:~:text=The%20luteal%20phase%20is%20one,prepare%20for%20a%20possible%20pregnancy.

²⁶Lim, T. K. (2015). Glycyrrhiza glabra. Edible Medicinal and Non-Medicinal Plants, 354–457. Retrieved from https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC7122586/

²⁷PDR for herbal medicines. (2000). 2nd ed. Montvale, NJ: Medical Economics Company

²⁸Freeman, J. (2021, January 20). Licorice Root Side Effects: 7 Ways It May Harm Your Health. STYLECRAZE. Retrieved from https://www.stylecraze.com/articles/side-effects-of-licorice-root-extract/

²⁹LICORICE. WebMD. Retrieved from https://www.webmd.com/vitamins/ai/ingredientmono-881/licorice#

³⁰Abdel Maksoud, H.A., Abdel Magida, A.D., Mostafa, Y.M., G.Elharrif, M., I.Sorour, R., & Sorour, M.I. (2019). Ameliorative effect of liquorice extract versus silymarin in experimentally induced chronic hepatitis: A biochemical and genetical study. Clinical Nutrition Experimental, 23, 69-79. Retrieved from https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S2352939318300642

³¹Sharma, V., Agrawal, R.C. (2013). Glycyrrhiza glabra- A Plant for The Future. Mintage journal of Pharmaceutical & Medical Sciences, 2(3), 15-20. Retrieved from https://www.doc-developpement-durable.org/file/Plantes-Medicinales-Aromatiques/FICHES_PLANTES/R%C3%A9glisse/Glycyrrhiza%20glabra_a%20plant%20for%20future.pdf

³²Thrombin. ScienceDirect. Retrieved from https://www.sciencedirect.com/topics/neuroscience/thrombin

³³Licorice. MICHIGAN MEDICINE. Retrieved from https://www.uofmhealth.org/health-library/d04424a1

³⁴Review of Licorice (Glycyrrhiza glabra). Alternative Medicine Review, 10(3), 230-237. Retrieved from http://cms.herbalgram.org/herbclip/307/review44467.html

³⁵What Are MAO Inhibitors?. healthline. Retrieved from https://www.healthline.com/health/depression/what-are-mao-inhibitors

³⁶Coxeter, P., Duke, C.C., Roufogalis, B., & Mclachlan, A. (2003). Liquorice-drug Interactions. Retrieved from https://www.researchgate.net/publication/257408574_Liquorice-drug_Interactions

³⁷(2019). Liquorice – All sorts of side effects and interactions. 40(4), 87. Retrieved from https://www.medsafe.govt.nz/profs/PUArticles/December2019/Liquorice-side-effects-interactions.htm#:~:text=Liquorice%20extract%20has%20mineralocorticoid%2Dlike,taking%20supplements%20containing%20liquorice%20extract.

³⁸Digitalis. Retrieved from https://www.britannica.com/science/digitalis

³⁹Shiel Jr., W.C. Medical Definition of Biliousness. MedicineNet. Retrieved from https://www.medicinenet.com/biliousness/definition.htm

هشتگ

#تنظیم چربی خون

#تسریع کاهش وزن

#تنظیم قند خون

#بهبود عملکرد مجاری تنفسی و ریه

#تسکین زخم معده

#ضد آندروژن

#کاهش علائم سندروم پیش از قاعدگی (PMS)

#تقویت سیستم ایمنی بدن

#تقویت استخوان ها و مفاصل

#پاکسازی بدن

منابع

⁶https://medical-dictionary.thefreedictionary.com/Atherogenesis

⁸Murray, M.T. (2020). Glycyrrhiza glabra (Licorice). Textbook of Natural Medicine, 641–647.e3. Retrieved from https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC7348626/

¹¹Shouip. H.A. (2014). Diabetes mellitus. Retrieved from https://www.researchgate.net/publication/270283336_Diabetes_mellitus

²⁰Normal Testosterone and Estrogen Levels in Women. WebMD. Retrieved from https://www.webmd.com/women/guide/normal-testosterone-and-estrogen-levels-in-women#1

²¹What causes high testosterone in women?. MEDICALNEWSTODAY. Retrieved from https://www.medicalnewstoday.com/articles/321292#symptoms

²³Interferon. Sciencedirect. Retrieved from https://www.sciencedirect.com/topics/neuroscience/interferon

²⁶Lim, T. K. (2015). Glycyrrhiza glabra. Edible Medicinal and Non-Medicinal Plants, 354–457. Retrieved from https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC7122586/

²⁷PDR for herbal medicines. (2000). 2nd ed. Montvale, NJ: Medical Economics Company

²⁹LICORICE. WebMD. Retrieved from https://www.webmd.com/vitamins/ai/ingredientmono-881/licorice#

³²Thrombin. ScienceDirect. Retrieved from https://www.sciencedirect.com/topics/neuroscience/thrombin

³³Licorice. MICHIGAN MEDICINE. Retrieved from https://www.uofmhealth.org/health-library/d04424a1

³⁴Review of Licorice (Glycyrrhiza glabra). Alternative Medicine Review, 10(3), 230-237. Retrieved from http://cms.herbalgram.org/herbclip/307/review44467.html

³⁵What Are MAO Inhibitors?. healthline. Retrieved from https://www.healthline.com/health/depression/what-are-mao-inhibitors

³⁶Coxeter, P., Duke, C.C., Roufogalis, B., & Mclachlan, A. (2003). Liquorice-drug Interactions. Retrieved from https://www.researchgate.net/publication/257408574_Liquorice-drug_Interactions

³⁸Digitalis. Retrieved from https://www.britannica.com/science/digitalis

³⁹Shiel Jr., W.C. Medical Definition of Biliousness. MedicineNet. Retrieved from https://www.medicinenet.com/biliousness/definition.htm

ورود کاربران

شناسنامه گیاهان

شیرین بیان

شناسنامه گیاهان - شیرین بیان

شیرین بیان: گیاهشناسی، خواص و توصیه‌های قبل از مصرف

نام تجاری گیاه:

Licorice

نام علمی گیاه:

Glycyrrhiza glabra L.

تاریخچه و گیاهشناسی:

دانستنی های کشاورزی

خواص شیرین بیان:

تنظیم چربی خون

تسریع کاهش وزن

تنظیم قند خون

ضد آلرژی

تسکین سرفه

بهبود عملکرد مجاری تنفسی و ریه

تسکین زخم معده

ضد آندروژن

کاهش علائم سندروم پیش از قاعدگی (PMS)

تقویت سیستم ایمنی بدن

تقویت استخوان ها و مفاصل

خواص شیرین بیان:

مواد موثره و ارزش تغذیه ای شیرین بیان

بیشتر بدانید

حد مجاز مصرف

بهترین زمان مصرف

عوارض جانبی و واکنش های حساسیت زا

مصرف خوراکی

بارداری و شیردهی

بیماری قلبی

شرایط حساس به هورمون مانند سرطان‌ سینه، سرطان رحم، سرطان تخمدان، اندومتریوز یا فیبروئیدهای رحم

فشار خون بالا

بیماری ماهیچه ای ناشی از مشکلات سیستم عصبی (هایپرتونیا یا سفتی عضلات)

سطح پایین پتاسیم خون (هیپوکالمی)

مشکلات کلیوی

مشکلات جنسی در مردان

جراحی

بیماری کبدی

مشکلات روده‌ای

اختلالات خونریزی

واکنش های حساسیت زا

تداخل دارویی

داروهای ضد انعقاد خون

استروژن ها

داروهای تجزیه شونده با آنزیم کبدی سیتوکروم (P450)

داروهای ضد فشار خون بالا

داروهای ضد دیابت

داروهای ضدبارداری

داروهای ضد افسردگی

داروهای دفع کننده پتاسیم

دیوریتیک‌ها (قرص‌های ادرار‎آور)

ملین‌های محرک

گليكوزيدهاي ديژيتال

کاربرد در طب قدیم

برخی سوالات متداول درباره شیرین بیان

آیا شیرین بیان برای پاکسازی بدن مفید است؟

مقالات مرتبط

منابع

???site.plant.articles???

کینوا:

یکی از محبوب‌ترین غذاهای سالم در جهان؛ 7 فایده و خواص کینوا (خاویار گیاهی)

کینوا:

یکی از محبوب‌ترین غذاهای سالم در جهان؛ 7 فایده و خواص کینوا (خاویار گیاهی)

کینوا:

یکی از محبوب‌ترین غذاهای سالم در جهان؛ 7 فایده و خواص کینوا (خاویار گیاهی)

محصولات مرتبط

منابع